Newsy z rynku pracy. Sierpień, wrzesień, październik 2023

Zapraszam na kolejny zbiór #newsyzrynkupracy*, w którym podsumowanie aż trzech miesięcy: sierpnia, września i października.

Sierpień

Od 33 lat nie mieliśmy w Polsce tak niskiego bezrobocia.

Od dłuższego czasu notujemy rekordowo niski poziom bezrobocia w Polsce. Niższą stopę bezrobocia rejestrowanego odnotowano po raz ostatni w sierpniu 1990 roku – przekazała minister rodziny Marlena Maląg, komentując wstępne dane MRiPS dotyczące stopy bezrobocia.

Jak poinformował w piątek resort rodziny, szacowana stopa bezrobocia rejestrowanego w końcu lipca 2023 r. wyniosła 5 proc. Wskaźnik ten nie zmienił się w porównaniu do poprzedniego miesiąca. W zestawieniu z końcem lipca 2022 r. bezrobocie było niższe o 0,2 pkt proc.

W końcu lipca br. w urzędach pracy zarejestrowanych było 782,4 tys. bezrobotnych. W porównaniu do poprzedniego miesiąca liczba bezrobotnych w lipcu br. spadła o 1,2 tys. osób, czyli o 0,1 proc. Dla porównania w rejestrach bezrobotnych w końcu lipca br. było o 27,9 tys. mniej bezrobotnych niż w końcu lipca 2022 r. [1]

Oferty pracy w Polsce.

NOWE oferty pracy w lipcu 2023 roku: 285 665.

Rynek pracy w Polsce uspokaja się. Po burzliwej jesieni i wiośnie, lato przyniosło stabilizację dynamiki przyrostu liczby nowych ofert pracy.

W lipcu 2023 roku na rynek pracy trafiło około 286 tys. ofert. To zaledwie o 2 tys. mniej niż w analogicznym miesiącu rok temu oraz o 21 tys. mniej niż w lipcu dwa lata temu.

W lipcu 2023 roku w większości badanych przez Grant Thornton zawodów zanotowano spadki liczby ofert pracy w ujęciu rocznym. Największy przypada na branżę HR – pracodawcy opublikowali aż o 42% mniej ofert niż w lipcu 2022 roku. Spadki popytu są widoczne również wśród informatyków (-34%), finansistów (-22%), prawników (-18%) oraz marketingowców (-15%). Z kolei w zawodach związanych z opieką medyczną oraz pracą fizyczną odnotowaliśmy w lipcu lekkie wzrosty rok do roku (odpowiednio 2 i 1%). [2]

Wypalenie zawodowe: częstsze w pracy fizycznej czy biurowej?

63% pracowników deklaruje, że utrzymuje w życiu balans między pracą a życiem prywatnym.
Ponad połowa badanych widzi, że w ich otoczeniu zaczęto zwracać uwagę na tę równowagę.
74% osób uważa, że pracodawcy powinni ich wspierać w utrzymaniu work-life balance.
Tylko 43% respondentów zauważa, że ich pracodawca rzeczywiście dba o tę kwestię.
27% pracowników biurowych i 22% fizycznych ma poczucie przeładowania obowiązkami.

Dziś już 63% Polaków deklaruje, że na co dzień utrzymuje w życiu odpowiednią równowagę. Nieco częściej takie deklaracje składają przedstawiciele sektora white collars (65%), niż osoby z grupy blue collars (62%). Tę tendencję widać także pod kątem czasu pracy – ponad ¼ pracowników fizycznych deklaruje, że dziennie pracuje więcej niż osiem godzin, z czego co dziesiąty badany na obowiązki zawodowe poświęca średnio 10 godzin dziennie.

Co istotne, ponad połowa respondentów (55%) zauważa, że wśród ich znajomych i rodziny w ostatnich latach zaczęto zwracać większą uwagę na równowagę pomiędzy życiem zawodowym a osobistym. Taką tendencję jednak rzadziej zauważają pracownicy fizyczni (48%) niż pracownicy biurowi, wśród których poprawę w tym zakresie zauważa aż 6 na 10 badanych. [3]

Podwyżki wynagrodzeń zawiodły. Znowu inflacja rośnie szybciej.

Przeciętne wynagrodzenie w średnich i dużych firmach w lipcu 2023 r. wyniosło dokładnie 7 tys. 485 zł 12 gr brutto i wzrosło w rok o 10,4 proc. Najnowsze statystyki GUS pokazują wyraźne wyhamowanie dynamiki płac. W raporcie sprzed miesiąca rosły w tempie 11,9 proc. rok do roku. Wtedy średnia krajowa była na poziomie 7 tys. 335 zł 20 gr brutto.

Dane GUS przed miesiącem pokazały przełom w relacji między tempem wzrostu wynagrodzeń i inflacją. Wcześniej przez rok mieliśmy w kraju do czynienia z niezwykłą sytuacją, że ceny w sklepach rosły szybciej niż płace. Tym samym realnie typowy pracownik za wypłatę (nawet po podwyżce) był w stanie kupić mniej niż rok wcześniej, a więc realnie tracił.

W czerwcu 2023 r. Polacy znowu zaczęli realnie zarabiać i się bogacić. Przypomnijmy, że wtedy inflacja wynosiła 11,5 proc., więc realny wzrost przeciętnego wynagrodzenia był na poziomie około 0,3 proc. Niestety w lipcu, przy cenach rosnących w tempie 10,8 proc., typowy Kowalski znowu stracił — tym razem 0,4 proc.

Najwyższa wartość przeciętnego wynagrodzenia w lipcu 2023 r. wystąpiła w sekcji górnictwo i wydobywanie (14 tys. 933 zł 27 gr), a najniższa w sekcji zakwaterowanie i gastronomia (5 tys. 452 zł 25 gr). [4]

Wrzesień

Skończyły się dobre czasy dla HR-owców.

W pierwszych sześciu miesiącach 2023 roku na 50 największych portalach z ogłoszeniami o pracę pojawiły się 42 772 skierowane do nich ogłoszenia. To o 39 569 (-48 proc.) ofert mniej niż w I półroczu 2022 roku.

Jakich specjalistów najczęściej poszukiwali pracodawcy? Zdecydowanie przebijał się tzw. twardy HR. Na portalach pojawiło się 5,8 tys. ogłoszeń na stanowisko „specjalista ds. kadr i płac”. Jednak w porównaniu z analogicznym okresem 2022 roku oznacza to spadek o 27 proc. Na duże zainteresowanie mogli liczyć również specjaliści ds. HR (bez wskazania specjalizacji) – poszukiwano ich aż 1,9 tys. To z kolei wzrost o 12 proc. rok do roku.

Największy wzrost popytu względem zeszłego roku zanotowaliśmy wśród asystentów ds. HR (o 85 proc. rok do roku), a największy spadek – wśród IT rekruterów (spadek o 87 proc. rok do roku).

Z widełek podawanych w ogłoszeniach wynika z kolei, że średnia miesięczna płaca pracownika działu HR na stanowisku rekrutacyjnym wynosiła 6 670 zł brutto – to o 1 485 tys. mniej niż w drugiej połowie 2022 roku.

Z kolei średnie wynagrodzenie oferowane przy stanowiskach dyrektorskich i kierowniczych wzrosło względem poprzedniego półrocza aż o 2 756 tys. zł, do 16 816 zł brutto. Nieco mniejszy wzrost zanotowano również wśród stanowisk HR Bussines Partner, u których średnia pensja to 11 090 zł, po wzroście o 915 zł – wyliczają autorzy raportu. [5]

Problemy prywatne a życie zawodowe. Polacy o wsparciu w pracy.

Zaledwie 4 na 10 badanych deklaruje, że mogą dzielić się w pracy prywatnymi problemami.
Tylko 28% może otwarcie rozmawiać o problemach natury zdrowia psychicznego.
18% osób deklaruje, że w ich firmach są programy wsparcia dla osób w trudnych sytuacjach.
Tylko 16% pracowników ma w pracy dostęp do warsztatów i akcji edukacyjnych dotyczących wsparcia współpracowników z problemami osobistymi. [6]

Oferty pracy w Polsce. Sierpień 2023

NOWE oferty pracy w sierpniu 2023 roku: 292 772 [7]

W sierpniu 2023 roku na rynek pracy trafiło około 23 tys. mniej ofert pracy niż w analogicznym miesiącu rok temu. Od kilku miesięcy podążamy ścieżką niższą niż w poprzednich czterech latach.

W sierpniu 2023 roku w większości badanych przez nas zawodów zanotowaliśmy spadki liczby ofert pracy w ujęciu rocznym. Największy przypada na branżę HR – pracodawcy opublikowali aż o 35% mniej ofert niż w sierpniu 2022 roku. Spadki są widoczne również wśród informatyków (-29%), prawników (-24%) i finansistów (-20%). Z kolei w zawodach związanych z opieką medyczną oraz pracą fizyczną odnotowaliśmy w sierpniu lekkie wzrosty rok do roku (po 5%).

Ile mogę zarabiać? Świadomość wynagrodzeniowa Polaków.

79% pracujących Polaków nie wie, ile zarabia, bo nie odróżnia brutto od netto oraz pełnych kosztów pracodawcy (tzw. „brutto-brutto”).
82% pracujących Polaków sądzi, że zarabia mniej lub tyle samo co inne osoby wykonujące tę samą pracę.
89% pracujących Polaków nie czuje się komfortowo rozmawiając o swojej pensji z kimś obcym, a właśnie kimś takim zwykle jest rekruter czy przełożony, z którymi rozmowa o pieniądzach ma największe znaczenie dla naszego portfela.
42% nigdy nie prosiło o podwyżkę ani nie negocjowało swojego wynagrodzenia. Tylko 8% Polaków negocjowało stawkę w trakcie rekrutacji.
47% pracujących Polaków swoje ostatnie negocjacje płacowe oparło na argumencie stażu pracy, lojalności wobec firmy czy zaangażowania. Ten argument jest zarówno najczęściej używany jako główny argument negocjacji jak i najbardziej efektywnym w oczach respondentów.
8% pracujących Polaków odróżnia brutto od netto oraz pełnych kosztów pracodawcy i jednocześnie zawsze szczerze odpowiada na pytane o swoją pensję. [8]

Październik

Polskie pokolenie Z a budowanie kariery.

62% przedstawicieli pokolenia Z deklaruje, że zmienili pracę w ciągu ostatniego roku.
Tylko 35% z nich wierzy, że ponadprzeciętne zaangażowanie w obowiązki się opłaca.
45% „Zetek” deklaruje, że w pracy skupiają się wyłącznie na formalnych obowiązkach.
47% twierdzi, że praca nie stanowi ważnego elementu życia, a jest źródłem utrzymania.
56% najmłodszych uczestników rynku deklaruje, że szuka obecnie nowej pracy.

50% badanych z pokolenia Z jako powód szukania pracy podaje za niskie zarobki. [9]

Polacy a podwyżki. Jak (i czy) dbamy o swoje wynagrodzenie?

1/3 badanych przez Pracuj.pl Polaków wskazuje, że nie są zadowoleni z otrzymywanego wynagrodzenia. Powód? Brak możliwości oszczędzania, niemożność rozwijania pasji czy nawet niewystarczające środki na codzienne życie.
40% mężczyzn i 51% kobiet deklaruje, że obecna pensja nie zapewnia im bezpieczeństwa.
56% respondentów starało się o podwyżkę w ciągu ostatnich 12 miesięcy (od badania).

Co pozytywne, rozmowy o podniesieniu wynagrodzenia najczęściej kończyły się sukcesem.

72% respondentów jako uzasadnienie dla prośby o podwyżkę podało inflację.
Tylko 4 na 10 badanych zna zasady, na jakich przyznaje się podwyżki w ich firmie. [10]

Oferty pracy w Polsce.

NOWE oferty pracy we wrześniu 2023 roku: 257 311 [11]

Wrześniowy wynik 257 tys. nowych ofert pracy jest najniższy w całej historii wrześniowych pomiarów badania.

We wrześniu 2023 roku w większości badanych przez nas zawodów zanotowaliśmy spadki liczby ofert pracy w ujęciu rocznym. Największy widoczny jest w branży IT – pracodawcy opublikowali tu o 52% mniej ofert niż rok temu. Spadki są widoczne również wśród HR-owców (-29%), finansistów (-28%) oraz marketingowców (-23%). Z kolei w zawodach związanych z prawem oraz opieką medyczną odnotowaliśmy lekkie wzrosty.

Silver tsunami. O sytuacji starszych pokoleń na polskim rynku pracy.

62% silversów chętniej zaaplikuje do firmy otwartej na zatrudnianie osób 55+.
59% respondentów twierdzi, że osoby w wieku przedemerytalnym są mniej chętnie zatrudniane.
22% starszych uważa, że sytuacja osób 55+ na rynku pracy poprawiła się w ostatnich 10 latach.
41% badanych planuje kontynuować karierę zawodową po przekroczeniu wieku emerytalnego.
Starsi pracownicy za swój największy atut uważają wieloletnie doświadczenie zawodowe (72%).

To pokolenie jak żadne inne cechuje także lojalność wobec pracodawcy, co jako atut wskazało aż 53% badanych w wieku 55-65 lat. [12]

Polacy wybrali najbardziej i najmniej przyszłościowe zawody.

Autorzy serwisu CVeasy.pl we współpracy z agencją Elephate sprawdzili, jak Polacy postrzegają różne stanowiska pracy. Uczestnicy badania zapytani o najbardziej atrakcyjne zawody pod względem zarobków i perspektyw wymieniają najczęściej specjalistów z zakresu IT, a zwłaszcza programistów, deweloperów i testerów oprogramowania. Wskazało je blisko 50 proc. pytanych.

Drugie miejsce przypada lekarzom – ankietowani szczególnie często przywołują dentystów i chirurgów. Ta grupa zawodowa była najczęściej wskazywana przez uczestników badania jako ciesząca się uznaniem i szacunkiem (stwierdziło tak 56 proc. badanych).

Trzecie miejsce na liście najbardziej intratnych zawodów z obiecującymi możliwościami zajmują prawnicy, a w szczególności adwokaci i notariusze. W czołówce zawodów, którym przypisujemy największą atrakcyjność, znajdziemy również takie profesje jak politycy, dyrektorzy i menedżerowie, architekci i inżynierowie, pracownicy budowlani, kierowcy zawodowi, mechanicy oraz psychologowie i terapeuci.

Autorzy badania zapytali również o to, jakie profesje ich zdaniem dają najgorsze możliwości rozwoju zawodowego. Uczestnicy badania wskazali zawody związane bezpośrednią obsługę klienta w handlu, czyli o ekspedientów czy sprzedawców.

Zaraz za nimi plasuje się nauczyciel. To zawód, który jeszcze niedawno wiązał się głównie z elitarnością i powszechnym szacunkiem, dziś zaś często kojarzy się z niekorzystnymi perspektywami, niskimi zarobkami i dużą odpowiedzialnością. Z raportu wynika, że wśród najmniej atrakcyjnych zawodów respondenci w trzeciej kolejności wymienili pracownika porządkowego – sprzątacza czy konserwatora.

Co więcej, z raportu wynika, że nadal dzielimy ścieżki kariery na te, którymi wypada podążać przedstawicielom konkretnych płci. Najczęściej za typowo żeńskie profesje uznajemy pielęgniarkę, kosmetyczkę i przedszkolankę, a za typowo męskie – górnika, pracownika budowlanego i strażaka.

Zawody sfeminizowane są związane z rolami, które społeczeństwo stereotypowo przypisuje kobietom – opieką zdrowotną, pomocą społeczną, dbałością o urodę czy edukacją. [13]